Bierzmowanie. Historia, tradycja, zwyczaje

Świętochłowiccy uczniowie spisali się podobnie, jak w roku ubiegłym, a szczegóły wyglądają następująco: z języka polskiego najlepsi byli uczniowie Zespołu Szkół Salezjańskich (71,59%), dalej SP 1 (70,30%), a trzecia lokata to SP 5 (66,27%). Ogólnie z tego przedmiotu nasze miasto miało 62,32%. Z matematyki znów na czele Salezjanie (55,49%), drugie ponownie SP 1 (52,59%), trzecie SP 5 (50,55%). Średnia miasta to 42,29%. Natomiast z języka angielskiego najlepsi ponownie byli Salezjanie (77,59%), potem SP 5 (74,32%), zaś trzecie miejsce to SP 1 (73,96%), a miasto z angielskiego ma średnią 58,98%.

Bierzmowanie – chrześcijański sakrament

Intensywność zajęć uczniów klas ósmych w zakończonym roku szkolnym wynikała też z tego, iż większość z nich przyjęła sakrament bierzmowania, a to wymagało także pewnej dawki wiedzy, no i ilości prób przed samą uroczystością. Przypomnijmy zatem, że sakrament bierzmowania, wraz z chrztem i Eucharystią, należy do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, a przyjmuje się go tylko jeden raz w życiu. Nazwa pochodzi od bierzma, czyli belki z konstrukcji dachowej podtrzymującej strop kościoła. Sakrament ten zwany również chryzmacją realizowany jest także Kościołach: prawosławnym, starokatolickim i anglikańskim. Jego istotą jest przekazanie wiernym „Znamienia daru Ducha Świętego” i umocnienie ich wiary. W Kościele rzymskokatolickim bierzmowanie jest udzielane kandydatom w wieku między 14. a 18. rokiem życia. Natomiast Cerkiew prawosławna i katolickie Kościoły wschodnie udzielają chryzmacji wkrótce po chrzcie.

Podczas bierzmowania młody człowiek wyraża własną decyzję bycia uczniem Chrystusa, potwierdza wybór, którego dokonali za niego rodzice i chrzestni, którzy podczas chrztu poprosili Kościół o włączenie go do wspólnoty wiernych. Wspomnijmy, że protestanci mają konfirmację, katolicy bierzmowanie, wyznawcy judaizmu bar micwę (podczas tej uroczystości 13-letni chłopiec żydowski staje się pełnoletni wobec prawa, czyli jest zdolny do przestrzegania przykazań Prawa Mojżeszowego). Z kolei niemieccy humaniści pragnęli mieć podobne w wymowie świeckie święto dla młodzieży. To pragnienie zrealizował pastor Balzer, który zerwał z Kościołem, ale pozostał człowiekiem wierzącym i w roku 1852 zorganizował pierwsze uroczystości świeckie, jako przeciwwagę konfirmacji i bierzmowania. Ten akt symbolicznego przejścia do dorosłości nazwał Jugendweihe, czyli takie przyjęcie do świata dorosłych.

Bierzmowaniec musi mieć świadka

W Kościele katolickim „bierzmowaniec” musi mieć świadka w trakcie przyjmowania tego sakramentu. Zadaniem świadka jest troska o to, by bierzmowany wypełniał obowiązki wypływające z przyjęcia tego sakramentu. W czasie namaszczania krzyżmem świętym świadek kładzie prawą rękę na ramieniu bierzmowanego i może także podać szafarzowi imię, które młody człowiek przyjmuje. Świadek powinien spełniać takie same warunki, jak rodzic chrzestny, czyli ma ukończone szesnaście lat, jest katolikiem, bierzmowanym oraz prowadzi życie zgodne z wiarą, nie jest ojcem lub matką przyjmującego bierzmowanie i jest wolny od kar kościelnych.

Nauczanie Kościoła podkreśla wielkie znaczenie sakramentu bierzmowania dla życia chrześcijańskiego. „Przez sakrament bierzmowania ochrzczeni jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są jako prawdziwi świadkowie Chrystusa do szerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bronienia jej. W ten sposób sakrament bierzmowania jest zatem dopełnieniem łaski chrztu świętego, która uzdalnia do mężnego wyznawania wiary i umacnia do dawania świadectwa słowem i czynem. Nazywany sakramentem dojrzałości chrześcijańskiej nie zakłada dojrzałości w momencie jego przyjmowania, ale daje możliwość do jej osiągnięcia.

Przyjąć sakrament bierzmowania oznacza zawrzeć z Bogiem swego rodzaju umowę. Bierzmowany mówi: „Tak, wierzę w Ciebie, mój Boże, daj mi Twego Ducha Świętego, żebym do Ciebie całkowicie należał, nigdy od Ciebie nie odstąpił i całe moje życie świadczył o Tobie duszą i ciałem, słowem i czynem, na dobre i na złe”. A Bóg mówi: „Tak, ufam ci, moje dziecko – i obdaruję cię moim Duchem, czyli sobą samym. Będę cały twój. Nie odstąpię od ciebie w tym życiu tu na ziemi i tym w niebie. Będę w twoim ciele i twojej duszy, w twoich czynach i słowach. Nawet jeśli zapomnisz o mnie, ja będę przy tobie – na dobre i na złe”.

Sakramentu udziela biskup

Sakramentu bierzmowania udziela sam biskup, albo wyznaczony przez niego kapłan. Udzielenie tego sakramentu przez biskupa wskazuje na ścisłe zjednoczenie bierzmowanego ze wspólnotą Kościoła, na czele której stoi właśnie biskup, jako następca Apostołów. Bierzmowanie udzielane jest zasadniczo w parafii zamieszkania i poprzedzone jest systematyczną katechezą sakramentalną, której celem jest doprowadzenie kandydatów do świadomego wyznania wiary otrzymanej na chrzcie oraz do umiejętności obrony chrześcijańskich przekonań wobec współczesnych zagrożeń.

„Bierzmowania udziela się w czasie Mszy Świętej, aby jaśniej ukazać ścisły związek tego sakramentu z całym wtajemniczeniem chrześcijańskim, które osiąga szczyt w przyjęciu Ciała i Krwi Chrystusa. Z tego powodu liturgia bierzmowania rozpoczyna się odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych oraz wyznania wiary przez bierzmowanych. To ukazuje, że bierzmowanie jest dalszym ciągiem chrztu. Z tego powodu kandydat do bierzmowania powinien zachować imię chrzcielne”. Kandydat do bierzmowania musi wcześniej przedłożyć metrykę chrztu (szczególnie dotyczy to tych, którzy byli ochrzczeni poza parafią, w której odbywa się bierzmowanie).

Sakrament bierzmowania można przyjąć tylko w stanie łaski uświęcającej, dlatego ważnym elementem przygotowania do jego przyjęcia jest odbyta spowiedź. W czasie Mszy Świętej po Ewangelii biskup pyta kandydatów: „Droga młodzieży powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie?” Kandydaci odpowiadają: „Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad. Amen”. Po homilii następuje odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych i wyznanie wiary. Następnie przyzywa się Ducha Świętego śpiewając hymn. Po nim następuje modlitwa biskupa z włożeniem rąk. Po modlitwie kandydaci podchodzą do biskupa i przyjmują namaszczenie Krzyżmem świętym.

Raczej nie praktykuje się wystawnych przyjęć po przyjęciu sakramentu bierzmowania. Owszem, odbywają się kameralne spotkania w gronie rodziny, by jednak podkreślić rangę tego wydarzenia. Zdarza się również, że ktoś z gości wręczy niewielki prezent, co na pewno jest miłym akcentem. Przystępujący do bierzmowania nie mają raczej kłopotu, problemu ze strojem. Najczęściej jest nim ubranie, które mieli lub będą mieli na sobie w czasie egzaminu kończącego ósmą klasę. Świadkowie oraz goście także mają odświętne ubrania, co wyraża szacunek dla tego wydarzenia.

(map)