Najnowsze wydarzenia
- 22 marca br. odbyła się tam konferencja naukowa " Plebiscyt i Powstanie Śląskie" przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego i Muzeum
- 2 maja br. odbędzie się specjalny koncert plenerowy „Niepodległość na Górnym Śląsku" przygotowany przez Bielskie Towarzystwo Muzyczne. W programie zaplanowano pieśni z czasów Powstań Śląskich. Koncert będzie połączony z grami edukacyjnymi i atrakcjami dla najmłodszych (warunkiem jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Wystawa plenerowa „Droga do Niepodległej" i ewentualnie wystawa czasowa we wnętrzach Muzeum – „Notgeld, pieniądz zastępczy na Górnym Śląsku w okresie Plebiscytu i III Powstania Śląskiego.
- 20 maja br. odbędzie "Klasówka Powstańcza" w formie online.
- 28 maja br odbędzie się otwarcie wystawy filatelistycznej poświęconej odradzaniu się Państwa Polskiego na Górnym Śląsku – ze zbiorów kolekcjonera Edwarda Kowalczyka
- 12 czerwca odbędzie się prawdopodobnie miejska gra terenowa, jest to jednak uzależnione od dofinansowania z konkursu MHP
- W planach jest również Teatralna Noc Muzeów, jednak termin tego wydarzenia nie jest jeszcze ustalony
Rys historyczny
Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach zostało otwarte 17 października 2014 r. Mieści się w budynku dawnej komendy Policji w Świętochłowicach przy ulicy Wiktora Polaka 1. W zrewitalizowanym obiekcie wg projektu Emila i Georga Zillmannów (dalecy kuzyni) znajduje się stała ekspozycja Muzeum Powstań Śląskich mająca nowoczesny, multimedialny charakter. Ekspozycja rozlokowana jest na czterech kondygnacjach: od parteru, gdzie znajduje się sala „Świętochłowice A. D. 1919”, której wystrój nawiązuje w luźnej formie do wyglądu głównej ulicy w okresie Powstań, do antresoli skąd można podziwiać posiedzenia sztabu.
Plany na przyszłość
Od 2020 roku zarząd Województwa Śląskiego, jako współorganizator Muzeum Powstań Śląskich partycypuje w utrzymaniu placówki. Aktualnie prowadzone są rozmowy dotyczące wprowadzenia zmian w projekcie budowlanym budynku przy ul. Szpitalnej 2, który ma szanse zostać zaadoptowany i przebudowany w celu włączenia go w obiekty muzealne MPŚ. Mają tam powstać m.in. ekspozycje dotyczące historii miasta Świętochłowice, na podstawie zbiorów, które zostały przekazane po likwidacji Muzeum Miejskiego.
Zwiedzanie zaczyna się od Franka
Pomieszczenia nawiązują swą stylistyką do sal, w których ważyły się losy Górnego Śląska. Zobaczyć można zarówno Salę Lustrzaną Pałacu Wersalskiego jak również mieszkanie powstańca w familoku. Na ścianach znajdują się plansze merytoryczne z faktami prezentowanego okresu.
Zwiedzanie rozpoczyna się od projekcji filmu „Franek”, który pokazuje losy dwóch rodzin – polskiej Franka i niemieckiej Karla na tle wydarzeń Powstań Śląskich i plebiscytu. Ścieżką wiodącą jest prezentacja filmowa o Powstaniach Śląskich „w pigułce”, podzielona na sześć krótkich aktów, z których każdy następny, wyświetlany jest w kolejnym pomieszczeniu. Elementem łączącym części w jedną całość jest postać narratora, przedstawiającego widzom główne postacie i fakty, zabierającym ich zarówno w szeregi walczących powstańców, jak i w zacisze gabinetów, gdzie podejmowane były ważne decyzje. Narrator to postać fikcyjna, płynnie poruszająca się w czasie i przestrzeni.
Rozszerzeniem ścieżki wiodącej są rozmieszczone w salach materiały dodatkowe, posegregowane tematycznie i prezentowane w nietuzinkowej, często multimedialnej formie:
- plansze merytoryczne zawierające skrótowe, najważniejsze informacje o prezentowanym w danej sali okresie, ilustrowane fotografiami i mapami
- prezentacje interaktywne zawierające rozszerzenie treści plansz merytorycznych. Znajdują się w nich reprodukcje dokumentów, fotografie, wspomnienia, odznaczenia itp. Zwiedzający znajdzie w nich szeroki rys historyczny, biografie postaci, kalendarium wydarzeń
- tematyczne aplikacje interaktywne prezentujące określony wycinek wiedzy, np. biogramy, broń powstańczą czy przebieg Bitwy o Górę Św. Anny
- interaktywne zabawy pogłębiające wiedzę np. głosowanie plebiscytowe, budowanie samochodu pancernego czy dobieranie ekwipunku powstańca
- atrakcje niemultimedialne, jak zagadki „czy wiesz, że?”, możliwość odbicia odznaki powstańczej czy przeglądnięcia szuflady z eksponatami.
Podczas budowy scenografii poszczególnych pomieszczeń wykorzystane zostały m.in. eksponaty pochodzące ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Świętochłowicach. W witrynie kiosku i fotografa na parterze wykorzystano archiwalne pocztówki, do sal na piętrze trafiły meble i przedmioty codziennego użytku, a pamiątkowe sztandary wykorzystano w wystroju sztabu. Jedną z niezwykłych atrakcji jest wirtualny pomnik Powstańców Śląskich. Na jednej ze ścian antresoli wyświetlane są imiona i nazwiska powstańców. Każdy może sprawdzić i odszukać bliską mu osobę, uczestnika Powstań Śląskich.
Jest oferta dla dzieci i młodzieży
Dla najmłodszych odbiorców przygotowano ścieżkę edukacyjną, składającą się z grafik, w przystępny sposób prezentującą historię Powstań Śląskich. Narratorem jest rówieśnik grupy docelowej (5 – 10 lat). Podobnie jak w przypadku głównej ścieżki filmowej, tak i tutaj, stworzony został odrębny świat przeplatający się z historycznymi wydarzeniami. Chłopiec opowiada o wydarzeniach, których jest świadkiem lub zostały mu one przekazane przez rodziców. Grafiki są umieszczone na planszach, umiejscowionych w różnych widocznych miejscach głównej ekspozycji. Łatwe do znalezienia przez młodego odbiorcę.
Oprócz typowego zwiedzania ekspozycji Muzeum posiada także ofertę edukacyjną, skierowaną do uczniów wszystkich typów szkół oraz przedszkolaków. Ze względu na brak możliwości technicznych obecnie Muzeum nie prowadzi jednak tych zajęć w trybie online. Czas trwania takiej lekcji wynosi 30-45 minut w zależności od zapotrzebowania. Tematy lekcji muzealnych są następujące:
- Walka o polski Śląsk 1919-1921
- Życie codzienne w śląskich miastach na początku XX w.
- Propaganda w okresie plebiscytu
- Gewery i handgranaty, czyli o wyposażeniu powstańców śląskich słów kilka…
Fragment lekcji muzealnej :
https://www.youtube.com/watch?v=jCxu1X0A52c
Ponadto Muzeum organizuje wystawy czasowe i okolicznościowe oraz rocznicowe uroczystości, a także urodziny dla dzieci w formie tematycznych, kreatywnych zajęć dostosowanych do wieku i zainteresowań uczestników:
- „Kakauszale w familoku” (zwyczaje śląskie)
- „Tramwajem przez Śląsk” (historia Powstań Śląskich)
- „Urodziny z Frankiem”
Zdjęcia nadesłane przez Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach
