Przypomnijmy tu pokrótce dzieje tego zakładu, który powołano na posiedzeniu Prezydium Miejskiej Rady Narodowej 14 grudnia 1950 roku, zgodnie z odgórną decyzją Ministra Gospodarki Komunalnej. Potem Uchwała MRN została doprecyzowana Zarządzeniem Prezydium MRN na posiedzeniu w „biurze przewodniczącego MRN” 13 lutego 1951 roku. Dokument ten dokładnie określał cele i zadania MZBM, który powstał w wyniku upaństwowienia przedsiębiorstwa „Zarząd Nieruchomości”, wcześniej zajmującego się miejskimi nieruchomościami. Przedmiot i zakres działalności tego nowego przedsiębiorstwa obejmowały administrowanie: budynkami mieszkalnymi – poniemieckimi, miejskimi oraz budynkami państwowymi, budynkami Osiedla Robotniczego, budynkami i lokalami użytkowymi, placami niezabudowanymi poniemieckimi, miejskimi oraz państwowymi.
Tak to się zaczęło
Prace organizacyjne przy powołaniu powstającego przedsiębiorstwa zlecono Wincentemu Gałuszce. Pierwszym dyrektorem MZBM został Feliks Lubojański, zaś finansowanie wstępnej fazy działalności przedsiębiorstwa (przede wszystkim w zakresie eksploatacyjnym) wziął na siebie Narodowy Bank Polski Oddział Świętochłowice.
Dodajmy, że trochę wcześniej powołano Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane (powstało 7 października 1949 roku w celu wykonywania usług budowlano-montażowych na terenie miasta), z którym MZBM współpracował. Natomiast w roku 1952 powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej (1 stycznia), które – jako placówka wielobranżowa obejmująca: wodociągi i kanalizację, zakład oczyszczania miasta, zieleń miejską, hale i targowiska, łaźnię, zakład pogrzebowy, ogrodnictwo, transport i sprawy dekoracji miasta, także współdziałało z MZBM.
MZBM działał prężnie
Pierwotnie siedziba przedsiębiorstwa była w Chropaczowie przy ulicy Kopernika 2 (prawdopodobnie do roku 1961). Następnie przeniesiono się na Tunelową 2, zajmując po adaptacji pomieszczenia po m.in. dawnym dworcu kolejowym, a powojennej Antykorozji. Natomiast przy ulicy ul. Wyzwolenia 67 był Zakład Remontowy, który potem ulokowano przy ulicy Cichą.
Kilka lat po transformacji ustrojowej w 1989 roku nastąpiły także zmiany w działalności miejskich przedsiębiorstw. Tak więc w roku 1992 Rada Miejska (mimo braku akceptacji społecznej) zadecydowała o likwidacji Rejonowego (wcześniej Miejskiego) Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlanego. W znacznej mierze zadania RPRB przejął wówczas MZBM.
W roku 2000 w Świętochłowicach 30% budynków mieszkalnych było własnością gminy. Ogółem było tu 22976 mieszkań, 98% posiadało instalację wodociągową, 71% gaz, 61% ubikacje z bieżącą wodą, 42% c.o. Zarządzał nimi MZBM. Stan niektórych budynków był tak zły, iż nadawały się tylko do rozbiórki.
Przekształcenie w MPGL
W roku 2013 na XXXIV sesji Rady Miejskiej stwierdzono, że MZBM jest jednostką wymagającą zmian: „Po przekształceniu tego zakładu budżetowego w spółkę, gmina wesprze go finansowo poprzez wniesienie wkładów do spółki prawa handlowego i rozpocznie jego gruntowną restrukturyzację” – informowano radnych.
W kronice „Z życia miasta” pod datą 31 maja 2013 roku czytamy: „Przestał istnieć Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych, gdyż zawarta została umowa powołania spółki Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Lokalowej. Wszystkie udziały posiada w niej Gmina Świętochłowice”.
Oni rządzili mieszkaniówką
W okresie siedemdziesięciu lat szefów obecne MPGL miało wielu. Początkowo byli w randze kierownika, potem dyrektora i wreszcie prezesa, lecz każdy z nich miał wpływ na rozwój zakładu i miasta. Przypomnijmy, że na przez te lata firmą kierowali: Feliks Lubojański od roku 1951 do roku 1962 (najpierw jako kierownik, potem dyrektor), Ryszard Małeska od 1 VII 1962 do 30 VI 1965, Hubert Wieczorek od 12 VII 1965 do 15 I 1968, Stanisław Jeleń od 16 I 1968 do 31 VII 1968, Mieczysław Klekot od 1 VIII 1968 do 30 IX 1973, Jan Urbanek od 1 X 1973 do 21 VIII 1990 (pracował w MZBM od 1 II 1962 do30 XI 1990 w charakterze: pełnomocnika przedsiębiorstwa, naczelnego inżyniera, zastępcy dyrektora), Wacław Sękowski od 2 XI 1990 do 1 I 1997 (zatrudniony od 1 XI 1990 do 27 III 1997), Stanisław Sztaba od 1 I 1997 do 12 V 1998 (zatrudniony w MZBM od 2 I 1997 do 31 XII 1998), Ignacy Kściuk od 29 IX 1998 do 14 IV 2010 (zatrudniony od 1 X 1997), Kazimierz Bulanowski od 4 V 2010 do 27 VI 2010, Andrzej Porada od 24 XI 2010 do 3 III 2011 (pracował w MZBM do 29 VIII 2014), Marek Mrozowski od 1 VI 2011 do 31 V 2013, Robert Błaszczyk od 1 VI 2013 do 1 IX 2013 (jako dyrektor), a od 2 IX 2013 do 30 XI 2018 (jako prezes zarządu spółki), Justyna Bańczyk-Rzepka od 1 XII 2018 do 5 VI 2019 (zatrudniona od 4 V 2001 do nadal), Tomasz Lemański od 5 VI 2019 do nadal (zatrudniony od 1 II 2019).
Nieco statystyki
W marcu 2021 roku w zasobach MPGL było w zarządzie: 156 budynków prywatnych, budynków komunalnych – 237, budynków Wspólnot Mieszkaniowych 157, czyli łącznie 550. Natomiast lokali mieszkalnych w budynkach prywatnych – 1592, lokali mieszkalnych w budynkach komunalnych – 4010 oraz lokali mieszkalnych w budynkach Wspólnot Mieszkaniowych w zarządzie MPGL – 1 194, co daje razem 6 796.
Oceniając MPGL pamiętajmy o tym, że dzięki temu zakładowi są mieszkania w budynkach po dawnych szkołach (przy ulicach Sienkiewicza i Szkolnej) oraz po hotelu robotniczym Huty Florian przy ulicy Chopina. Ta firma zaadaptowała m.in. budynek przy ulicy Sądowej 8, odnowiła elewację dawnego ratusza w Lipinach (ul. Sądowa 1) i kilku innych domów. Ten zakład stara się wykonać jak najwięcej remontów mieszkań, dachów, elewacji. A że potrzeby są wciąż ogromne, to skutek zaniedbań po roku 1945. Miejmy na uwadze, że obecne katastrofy budowlane to w znacznej mierze efekt niestaranności z czasów naszego socjalizmu…
Kogo bardziej szczegółowo interesują dzieje tego zakładu, to odsyłam do biblioteki, do książki „Od MZBM do MPGL. Z dziejów zakładu.”
(map)