Post w różnych religiach

Nie wszyscy wiedzą, że post ma swoje tradycje nie tylko w religii katolickiej, gdyż praktykują go także w innych wyznaniach. Wspomnijmy najpierw, że Chrystus, Mojżesz, Mahomet i Budda – twórcy największych religii określali ich zasady właśnie podczas długotrwałego postu. Przez dziesięć dni pościli Platon i Sokrates w celu „uzyskania sprawności umysłowej i fizycznej”. Pitagoras pościł 40 dni przed przystąpieniem do egzaminu na Uniwersytecie w Aleksandrii, a później wymagał od swych uczniów głodówki przed wstąpieniem do jego szkoły.

Lekarz arabski Avicenna przepisywał posty lecznicze trwające od 3 do 5 tygodni, a Plutarch powiedział: „Zamiast brać lekarstwa, lepiej głodować jeden dzień”. Natomiast w XVI stuleciu sławny lekarz szwajcarski Paracelsus głosił, że „głodowanie jest najlepszym lekarstwem”, zaś w Niemczech dr Adolf Mayer uznawał, że „głodowanie jest najbardziej skutecznym sposobem leczenia wszelkich chorób”.

Tradycja postu znana jest wszystkim religiom

Tradycja postu stanowi fundamentalny element życia religijnego i znana jest wszystkim religiom. Wierni kościoła ewangelicko-augsburskiego od Środy Popielcowej przeżywają Wielki Post, zwany Czasem Pasyjnym. Wyznawcy nie mają ścisłych obowiązków postnych (zachowanie wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych nie jest obowiązkowe), ale nabożeństwa w tym czasie zdecydowanie różnią się od pozostałych okresów roku kościelnego.

W prawosławiu Wielkanoc poprzedza post trwający siedem tygodni. W tym czasie nie spożywa się mięsa, ryb, jajek i nabiału. Są też inne postne okresy: przed Bożym Narodzeniem obowiązuje post przez cztery tygodnie. Również uroczystość Świętych Apostołów (Piotra i Pawła) jest poprzedzona postem przez dwa tygodnie. Jest także post zwany „Uspieńskim”, trwający od 14 do 27 sierpnia, przed świętem Zaśnięcia (Wniebowzięcia) Matki Bożej. Dniami postu są także: wigilia Chrztu Pańskiego (18 stycznia), święto Ścięcia Głowy Jana Chrzciciela (11 września) i Podwyższenia Krzyża Pańskiego (27 września).

W judaizmie przed takimi świętami religijnymi, jak Purim, Pascha i Jom Kippur obowiązuje post. Jom Kippur, czyli Dzień Pojednania (Przebłagania), jest najważniejszym żydowskim dniem postu i wymaga, by całą noc i następny dzień obyć się bez picia i jedzenia. Post ten rozpoczyna się przed zachodem słońca poprzedniego wieczoru i trwa do zmroku następnego dnia (około 25 godzin). Obejmuje też zakaz stosunków płciowych, prowadzenia samochodu, kąpania się, stosowania makijażu. Od przestrzegania tego postu zwolnieni są chorzy, kobiety w ciąży i dzieci. Ponadto nosi się wówczas tylko białe ubrania – na znak czystości – i odmawia się wiele modlitw, aby pojednać się z bliźnimi i z Bogiem. W modlitwach wspomina się również zmarłych przyjaciół i krewnych. Warto wiedzieć, że przed zawarciem małżeństwa para młoda pości, aby wewnętrznie przygotować się na to ważne wydarzenie.

Natomiast najważniejszym czasem postu w islamie jest miesiąc ramadan. Kalendarz muzułmański jest kalendarzem księżycowym i każdy kolejny rok rozpoczyna się około 11 dni wcześniej. Zatem ramadan wypada w różnych porach roku i latem czas postu może trwać nawet 20 godzin. W tym czasie śniadania jada się już przed wschodem słońca, a po zachodzie słońca uroczyste kolacje „łamią” post. Ramadan jest dziewiątym miesiącem w księżycowym kalendarzu muzułmańskim i trwa 29 lub 30 dni. Aż do wieczornego „złamania postu” jest to czas skupienia, zadumy. Muzułmanie przez cały dzień nie jedzą ani nie piją, nie utrzymują kontaktów seksualnych oraz starają się być w zgodzie z sobą i bliźnimi. Post jest zapisany w Koranie i jest jednym z pięciu „filarów” islamu. Z postu są zwolnione dzieci, ciężarne kobiety, ludzie chorzy i podróżujący.

Buddyści nie praktykują tak surowego czasu postu jak np. muzułmanie. Natomiast w przygotowaniu do medytacji zalecana jest wstrzemięźliwość i mniejsze ilości jedzenia. Jednocześnie uważa się, że całkowite wyrzeczenie się jedzenia i picia oddala od tzw. „drogi środka” Buddy, który odrzuca zarówno obżarstwo, jak i pełne powstrzymywanie się od pokarmów. Ideałem jest więc umiarkowanie. Dniem postu można nazwać święto „Vesakh” (pierwszy dzień pełni księżyca w maju lub czerwcu) na pamiątkę narodzin, oświecenia i śmierci Buddy. Wspólnota buddyjska na świecie jest różnorodna i panują w niej różne praktyki, także odnośnie postu. Mnisi wybierają drogę ascezy i często ograniczają się do jednego posiłku dziennie przed południem. Bardziej rygorystyczny post, trwający 18 dni i polegający na przyjmowaniu jedynie małej ilości wody, powinien odbywać się pod nadzorem doświadczonego mistrza.

Podobnie jak w buddyzmie, także w hinduizmie nie ma stałych okresów postu. Niektórzy wyznawcy wstrzymują się od jedzenia ku czci boga Śiwy, inni na pamiątkę urodzin Kriszny, a jeszcze inni swoją rezygnacją z pożywienia podążają za przykładem Mahatmy Gandhiego. Asceza jest ważną cechą życia wielu hinduskich guru (przewodników duchowych), zwanych sadhu, którzy rezygnują ze wszystkiego, co nie jest najbardziej niezbędne do przeżycia, gdyż asceza i umartwienie pełnią w hinduizmie ważną rolę na drodze do wyzwolenia i służą opanowaniu zmysłów.

Wspomnijmy jeszcze, że niezależnie od religii lub też ateistycznego nastawienia wiele osób praktykuje krótkotrwałe posty, które mają na celu pozbycie się zalegających toksyn z organizmu. Dzięki nim w naszym organizmie uruchamiają się mechanizmy, które skutecznie oczyszczają ze szkodliwych substancji, podnoszą odporność, a nawet wydłużają życie. Niektórzy tego typu praktyki stosują nawet kilka razy w roku. Taka głodówka oczyszczająca organizm z toksyn trwa od 1 do 3 dni, podczas których pije się tylko wodę lub dodatkowo włącza samodzielnie przygotowane soki warzywne i owocowe. Lecznicza głodówka trwa dłużej – od 7 do około 40 dni.

(map)