Zacznijmy od pogrzebu luterańskiego, który podobnie jak katolicki, składa się z nabożeństwa pogrzebowego oraz pożegnania na cmentarzu. Podczas ceremonii wierni modlą się, śpiewają pieśni i czytają fragmenty Ewangelii. Luteranie jednak nie modlą się za dusze zmarłych, gdyż wierzą, że modlitwa nie jest już w stanie zmienić sytuacji zmarłego, nie obchodzą Dnia Zadusznych i nie odprawiają mszy za zmarłych, nie mają zwyczaju zapalania świec ani zniczy za duszę zmarłego.
Luteranie są chowani zarówno w trumnach, jak i urnach. „W tradycji luterańskiej zmarłych wspomina się przede wszystkim pod koniec listopada w ostatnią niedzielę roku kościelnego, tak zwaną Niedzielę Wieczności. Ale w Polsce luteranie odwiedzają groby bliskich także 1 listopada, obchodzą wtedy Pamiątkę Umarłych. W tym celu na cmentarzach organizowane są nabożeństwa o charakterze żałobnym i wspomnieniowym”.
Pogrzeby w krajach protestanckich
W krajach protestanckich, o wiele częściej niż w katolickich, stosuje się kremację zwłok. W większości krajów dopuszczających tę formę pochówku praktykuje się zakopywanie urn w płytkich grobach ziemnych lub ustawianie urn w kolumbariach za cienką płytą w ścianach krypt cmentarnych (nekropoliach) lub galeriach cmentarnych. Praktykowane jest też rozsypanie spopielonych prochów.
W Polsce prawo zezwala wyłącznie na rozsypanie prochów na terenie cmentarza. W niektórych krajach, np. w Szwajcarii czy USA dopuszczalne jest przechowywanie urny z prochami w domu rodziny zmarłego lub zakopanie jej w dowolnie wybranym miejscu.
Pogrzeb Świadków Jehowy odbywa się w sposób podobny do wyznań chrześcijańskich. Liturgia trwa jednak od 15 do 30 minut i odbywa się w domu pogrzebowym lub Sali Królestwa (miejsce kultu Świadków Jehowy). Świadkowie Jehowy mogą być skremowani. Członkowie tego wyznania nie wierzą w nieśmiertelność duszy, więc nie modlą się oni w jej intencji.
Nie noszą żałoby po zmarłym. Podczas pogrzebu słuchają mowy Starszego Zboru, która ma charakter wspomnieniowy. Na zakończenie uroczystości jest modlitwa, a zgromadzeni śpiewają też pieśni o tematyce nie związanej z pogrzebem. Następnie organizowana jest stypa. Świadkowie Jehowy nie celebrują uroczystości Wszystkich Świętych.
Pogrzeby w kościele prawosławnym
Liturgia pogrzebowa w Kościele prawosławnym jest bogata. Można wyróżnić aż pięć rodzajów obrzędu pochówku: osób świeckich, dzieci, duchownych, zakonników oraz wszystkich wiernych zmarłych w Oktawie Wielkanocnej. W przypadku osób świeckich, zgodnie z tradycją prawosławną, ciało po śmierci jest omywane gąbką nawilżoną ciepłą wodą i ubierane w szaty pogrzebowe, na podobieństwo pogrzebu Chrystusa. Na czole osoby zmarłej, piersiach, dłoniach, kolanach i stopach robione są znaki krzyża. Potem zmarły jest ubierany w nowe szaty.
Przed ułożeniem ciała w trumnie, kapłan kropi wodą święconą jej wnętrze, a później także złożone w niej ciało. Potem zmarły przenoszony jest do cerkwi, w procesji prowadzonej przez kapłana, a trumnę ustawia się tyłem w stronę ikonostasu. Następnie kapłan sprawuje tzw. Boską Liturgię, a po niej odbywa się otpiewanije, czyli pożegnanie zmarłego przez najbliższą rodzinę, bliskich, znajomych. Kościół prawosławny nie dopuszcza kremacji, ponieważ jest ona sprzeczna z nauką Kościoła o człowieku.
Islamskie pogrzeby
Z kolei w islamie zmarły musi zostać pochowany do 24 godzin po śmierci, ponieważ wyznawcy uważają, że dłuższy pobyt zwłok może uwięzić duszę w ciele i nie będzie ona w stanie dotrzeć do raju. Ciało zmarłego układa się na prawym boku, a twarz kieruje w stronę Mekki. Rzadko wyznawcy islamu wnikają w przyczyny zgonu, gdyż wierzą, że skoro Bóg chciał czyjejś śmierci, ludzie nie powinni dociekać jaki sposób śmierci wybrał dla danego zmarłego. Dlatego praktycznie nie są znane w tym kręgu kulturowym sekcje zwłok, które bywają główną przyczyną opóźnień pochówków np. w Europie.
Ze względów na szybką organizację uroczystości pogrzebowych, o miejscu pochówku decyduje miejsce, w których doszło do śmierci – pogrzeb odbywa się w pobliżu miejsca zgonu. Grób rzadko pokrywa się dodatkowymi ozdobami, poza cienką, kamienną płytą z wyrytym imieniem i nazwiskiem zmarłego. Często pomija się daty urodzenia i śmierci. Niekiedy opisuje się okoliczności śmierci.
Pewne różnice są jednak np. w tureckiej większości religijnej, czyli u muzułmańskich sunnitów. Tam zmarłego powinno się pochować w ciągu 48 godzin od śmierci. Wierzą też, że po śmierci nastąpi sąd, a po nim jedni będą przebywać w niebie, a inni w piekle. Zmarli są chowani nago, ale ciało musi być poddane ablucji. Kobiety myją kobiety, mężczyźni muszą być obmyci przez mężczyznę. Potem zmarłym zabezpiecza się watą wszelkie otwory w ciele i przenosi je na czyste łóżko. Następnie wiąże się stopy i szczękę, czasem zakrywa też oczy. „Później zwłoki okrywane są białą bawełnianą tkaniną albo zawijane w całun, w którym znajdą się w grobie. Całun kropi się wodą różaną, wodą ze źródła Zamzam w Mekce czy wonnymi substancjami. Potem wkładają ciało do trumny i przynoszą je do domu, gdzie imam modli się nad nią. Według Koranu nie można pochować zmarłego z trumną, tylko w białym całunie”. Kolor biały symbolizuje oczyszczenie i duchowość.
Pogrzeby w hinduizmie i judaizmie
Natomiast w hinduizmie zmarli są spalani nad brzegami rzek lub w ich pobliżu, aby prochy, często też resztki zmarłego wyrzucić należy do jej nurtów, a najlepiej do Gangesu. Hinduiści wierzą, że osiągną Nirwanę, czyli stan niebytu, pozbawiony cierpień, dopiero wtedy, jak prochy trafią do tej właśnie rzeki.
W buddyzmie istnieją różne formy pochówku. W praktyce buddyjskiej nie ma jednej uniwersalnej nauki dotyczącej pochówku ciała. W krajach buddyjskich pozwala się, aby ciało zmarłego zostało pochłonięte przez któryś z czterech żywiołów: ogień, wodę, ziemię lub powietrze. Najczęściej zostaje spalone lub pogrzebane w ziemi. Jednak w różnych krajach buddyjskich panują odmienne tradycje podtrzymywania pamięci o zmarłych. Wierzy się, że ciało po śmierci nie ma znaczenia, a jedyne co się liczy, to reinkarnacja.
W kulturze żydowskiej osoba na łożu śmierci wyznaje swoje grzechy, a rodzina trwa przy niej aż do końca, a wówczas bliscy rozdzierają szaty i wołają: „Bądź błogosławiony Sędzio pełen prawdy”. Żydzi uważają, że osoba zmarła jest nieczysta i kontakt z nią jest „zaraźliwy”, więc od chwili śmierci zajmuje się nią tylko specjalna grupa ludzi – Chewra Kadisza. Zmarłego układa się z twarzą zwróconą na wschód, w kierunku Jerozolimy, a śmierć traktuje się jako naturalne następstwo cyklu biologicznego. Po śmierci bliskiego rodzina powinna położyć jego ciało na podłodze, z nogami skierowanymi ku wyjściu, okryć je prześcieradłem, zapalić świece, wyjść z domu i wezwać Chewra Kadisza.
Pogrzeby w kulturze judaistycznej odbywają się w ciągu doby od śmierci, niezależnie od pory dnia czy nocy. Członkowie Chewra Kadisza dokonują rytuału, który ma na celu oczyszczenie ciała zmarłej osoby w tzw. domu oczyszczenia, w gospodarczej części cmentarza żydowskiego. Rytuał polega na myciu w odpowiedniej kolejności poszczególnych części ciała zmarłego, „następnie obmyciu go 18 litrami wody tak by woda dotarła do każdej części ciała”. Obmycia dokonuje się w pozycji pionowej. Później ciało ubiera się w szatę zwaną tahrichim wykonaną z najtańszego białego płótna. Szata nie posiada żadnych ozdób, a nogawki są na dole zaszyte. Pogrzeb żydowski jest krótki. Żałobnicy śpiewają psalmy. Każdy Żyd widzący kondukt ma obowiązek na chwilę do niego dołączyć.
Dawniej zmarłych Żydów chowano bez trumny, owiniętych w prześcieradło, do grobu zimnego. Obecnie obowiązują trumny, ale grób nadal powinien być ziemny, a nie wybetonowany. „W jednym grobie może leżeć tylko 1 osoba, między każdym zmarłym należy zachować odstęp szerokości 6 dłoni. Przez pierwszy rok po śmierci nie stawia się na grobie pomnika, a po tym czasie można postawić macewę – charakterystyczny żydowski nagrobek. Żydzi nie przywiązują większej uwagi do dbania o groby zmarłych. (…) Groby żydowskie pozostawione są jedynie pod opieką Boga.”
(map)
Może Cię zainteresować:
