W Świętochłowicach mamy ustanowioną nagrodę „Zasłużony dla Miasta Świętochłowice”. Z internetowej strony miejskiej dowiadujemy się, że jest ona wyrazem uznania za działalność na rzecz naszego miasta. „Nadawana jest osobom, przedsiębiorcom, a także organizacjom pozarządowym, szczególnie zasłużonym dla Świętochłowic, jego rozwoju, popularyzacji wiedzy, historii, których działalność w sferze gospodarczej, społecznej, naukowej, kulturalnej, sportowej, oświatowej, ochrony zdrowia wyróżnia Świętochłowice oraz przyczynia się do wzrostu promocji Miasta.”
Jednak nie każdy może zgłosić kandydaturę, gdyż upoważnionymi do tego są „Prezydent Miasta Świętochłowice, Radni Rady Miejskiej w Świętochłowicach, organizacje pozarządowe działające na terenie Świętochłowic, przedsiębiorcy mający siedzibę w Świętochłowicach. Wnioski wraz z uzasadnieniem przyjmuje prezydent naszego Miasta, w terminie do 15 kwietnia roku następnego. Ocenie podlegają dokonania kandydatów w roku, za który przyznawana jest Nagroda”, czyli za rok poprzedni.
Sokoli Laur im. Augustyna Świdra
Zanim przypomnimy kto i kiedy taką nagrodę otrzymał, to musimy wspomnieć, iż na wniosek Franciszka Króla (nauczyciela, inspektora oświaty w naszym mieście i wreszcie radnego) wymyślono przed laty nagrodę Sokoli Laur im. Augustyna Świdra. Postanowiono, że preferowane do nagrody będę osoby z kręgów kultury, oświaty i dziedzictwa narodowego.
Opracowany przez pomysłodawcę i członków Towarzystwa Miłośników Świętochłowic regulamin przewidywał, że nagroda przyznawana będzie osobom, których „dokonania i inicjatywy o charakterze kulturalnym, sportowym, naukowym bądź społecznym służą mieszkańcom Świętochłowic oraz przyczyniają się do nobilitacji i ugruntowania pozycji miasta w regionie.” Powołano, jako organ doradczy, specjalną Kapitułę i ustanowiono piękny medal, którego awers miał napis Laur Sokoli im. A. Świdra, a w tle był orzeł i herb miasta, natomiast na rewersie, obok wizerunku mężczyzny umieszczono napis: Miło w śląskiej żyć krainie, kiedy nas posadził los....
Sama nazwa nagrody już była oryginalna, tak samo wspomniany medal. Niestety wyróżnienie to zostało wycofane w 2009 roku. Szczegółów tej decyzji nie znamy. Przypomnijmy szczęściarzy, którym ją wręczono (w zamyśle miały to być zazwyczaj dwie osoby): w roku 2000 Franciszek Król i ks. Jan Gacka. W 2001 roku Agnieszka Fatyga, w roku 2002 ks. Józef Palka i Ryszard Szczepanik, w roku 2003 Jan Helik i ks. Brunon Franielczyk.
W 2004 roku nagrody nie przyznano (przyczyn nie znamy. Mówiło się o kłopotach finansowych miasta, ale czy to prawda? Może ktoś ze wspomnianej Kapituły uchyli tajemnicę?). W roku 2005 laureatami zostali Zofia Pogoda i ks. Zenon Latawiec, w 2006 roku ponownie nagrody nie przyznano, w roku 2007 otrzymali ją Grzegorz Stachak i Arkadiusz Pawełek, a w roku 2008 Marek Gremlowski i Witold Wiór.
Zasłużony dla Miasta Świętochłowice
Potem nastąpiły zmiany na stanowisku prezydenta miasta, które spowodowały też „przeróbki” w przyznawaniu nagrody. Otrzymała nową nazwę „Zasłużony dla Miasta Świętochłowice”, a po raz pierwszy wręczono ją w roku 2013. Trudno teraz ustalić, czy od razu miała postać interesującej statuetki z symbolicznym wizerunkiem fragmentu herbu miasta oraz skrzydła (orła? sokoła?). Wyróżniane zostają zawsze osoby, organizacje oraz przedsiębiorstwa, które w różnych dziedzinach i w szczególny sposób przyczyniają się do rozwoju lub promocji Świętochłowic.
W roku 2013 nagrodę tę otrzymali: Gerda Król, Herta Antończyk, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Akademia Piłkarska „Tygryski”. W roku 2014 Grzegorz Stachak (otrzymał Laur A. Świdra w roku 2007), Uniwersytet Trzeciego Wieku, SOR – DREW, Miejski Klub Sportowy „Śląsk” Świętochłowice, Świętochłowicki Klub Sportowy „Naprzód Lipiny”. Laureaci Nagrody „Zasłużony dla Miasta Świętochłowice” w roku 2015 to Marcin Kindla, Paweł Waloszek, Arcelor Mittal, Delta Trans, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. W roku 2016 - Jarosław Bełdowski, Ekoinstal, WOPR Świętochłowice, Dziennik Zachodni, w roku 2017 Radio Piekary, Baterpol SA, KOZBUD GROUP Sp. z o. o., Marian Piegza. Po raz ostatni laureatów poznaliśmy w roku 2018, a byli nimi: Helmut Książek, Ewa i Andrzej Mieszkowscy, Stowarzyszenie na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, KENPOL Eugeniusz Krzywda, Joanna Roczniok, Radio FEST.
Jak wynika z informacji miejskich, ostatnie takie wyróżnienia wręczono w roku 2018. Czy kolejna zmiana na fotelu prezydenta miasta spowoduje zmiany w tej nagrodzie? Nie wiadomo. Przed kilku laty została powołana grupa doradcza w ewentualnym rozstrzyganiu, no i na tym się skończyło. Poprzednia przerwa we wręczaniu nagrody wynosiła cztery lata (2009-2013). Teraz znów mijają cztery lata (2018-2022)…
Specjalnie nie rozwijamy sylwetek laureatów. Tych znanych Czytelnicy rozpoznają, a mniej znanych? No cóż, trzeba będzie się potrudzić szukaniem, co z pewnością wywoła różne reakcje. Wiadomo bowiem, że nagrody tego typu zawsze wywołują emocje. Zazwyczaj znajdują się malkontenci, którzy twierdzą, że działała zasada swoistego klucza? Nie nam to rozstrzygać, bo przecież niezależnie od nazwy są to nagrody (w wypadku naszego miasta) prezydenta, więc on też miał i ma decydujący głos.
(map)
